شعری از شامی

هر دم اندیشهٔ دیگر کنم و یاد دگر		باورم نیست که بینم دل‌آزار دگر
رنج آن پیر وطن گشت تبه، ای فریاد		بیستون کی شنود نعرهٔ فرهاد دگر
بر سر تربت فرهاد به شیون شیرین		همچو تو کس نخورد تیشهٔ فولاد دگر
تیشه بر ریشهٔ دین بهر دو دینار بزد		آنکه ما را ز جفا داد به داماد دگر
رسم این کهنه فلک را همه کس داند و من		هر شبی بام به زیر آرد و بنیاد دگر
مرکز مدعیان باشد و مأوای عدو		سگ کند صید و دهد در کف صیاد دگر
«شامی» از جور و ستم داد مزن می‌ترسم		سر نیزه نگذارد بزنی داد دگر

شعر نو

شعر نو

یا   فراق  ئاخر   کُشیدم  یا   غه م  ئه شعار نو

وه ی دو ،ده رده ئهر  نه مردم دی نه له رز دیرم نه ته و

ئاب  و خاک قالب  نه که رده ،گل وه پی ئوشن نه خشت

زحمت   سرمای  زمستان   رتبه ی   یه خ  ده یده ئه و

قسه       بی مغز  و   مغز    ئازار     پوچ     بی له زه ت

دیم وه هه ر جمعی خوه نینه ی ئه هل مه جلس که یده خه و

ره وغه ن  و   گوشت   و  برنج  و  لیمو  عه مانی   و سیب

کی   وه   خامی   بود  بخوه یده ی   تا  نکریه ید چلو

شاعر   شیرین  که لا می    شیعر    نو    هه ر    یه    بزان

عافیت دوره ن جه سه کار  ئه ر بخوید هه شت مه شکه ئو

کاغذی   نفله    قه له م  ره نجه   و   خوه ت   خه سته  نه که

راه   تو     وه  ترکستان  چو ئی  عره ب بی خود نه ده و

قافیه    سولتان    شیعر    و    قالب   خشت سخن

خشت بی قالب چ  حاصل ملک بی سلتان خره و

روح  سعدی شاد که:نویسی که س له ئی مهنه ت سه را

تا     نه کیشد     ره نج  و  مهته ت    گه نج    وه     نه سیبی نیه و

سه دهزار ئه فسوس که بردم سه دهزار حه سره ت وه گور

باعس به د به ختی من چه رخ دورانه و چه تر که و

شیعر  نو  بایه د  وه   ژست  و  ناز مه خسوسی خوه نی

ئه ر  وه  مه ردانه     خوه نیده ی     حه رف   مفته و بی حه سه و

شیعر  نو   کو هنه   وه  یادم  برد  نیه زانم چاره چه س

قسه یی بی  مه غز   بعزی    مه غز  «شامی»   کرد خره و

 شامی کرماشانی or شامی هرسینی

ماموستا شامی کرماشانی ........... پاییز سال 1351

من اگر اهل وفا یا بی وفا بودم گذشتم

مدتی مهمان این محنت سرا بودم گذشتم

زاغ بودم در چمن یا بلبل افسرده حال 

در گلستان جهان گل یا گیا بودم گذشتم

ماموستا شامی کرماشانی

پاییز سال 1351  

ولم که

 په‌ریشانم په‌ریشانم ولم که‌

دوچار ده‌رد پنهانم ، ولم‌ که !

وه ده‌ردم ئاشنا کردی نه‌کردی

سته‌مگه‌ر فکر ده‌رمانم ، ولم که !

ولم که تا نه‌وه‌یت که‌س په‌ی وه ده‌ردم

دو سێ روژی که مهمانم ، ولم که !

نه‌گرت که‌س ده‌عوه‌تم خوه‌م بیمه مهمان

وه‌ کار خوه‌م په‌شیمانم ، ولم که !

حه‌مامه ئی سرای سه‌رد و گه‌رمه

بساو کیسه‌یی وه‌ ناو شانم ، ولم که !

نه ساخت من وه‌ فولاده نه وه سه‌نگ

هه‌ف هه‌شت ده تیکه سوقانم ، ولم که !

ته‌نم زانم نه‌سیبِ مور و ماره

نه مورم نه « سلیمانم » ، ولم که !

وه کامِ که‌س نیه‌گه‌ردد چه‌رخ تا سه‌ر

نه ده‌رویشم نه‌ سولتانم ، ولم که !

وه واویلای دل هه‌ر شو ره‌وانه

سرشک غه‌م وه دامانم ، ولم که !

خه‌رابم کرد خه‌رابات خه‌یالت

وه ده‌س چود عه‌قل و ئیمانم ، ولم که !

وه باده‌ی ته‌لخ جام زنده‌گانی

ده‌مێ مه‌ست و غه‌‌زه‌ل خوانم ، ولم که !

وه سه‌حرای خیال چون قه‌یس سانی

تو کردی ویل و ویلانم ، ولم که !

گوزه‌شت فه‌سل به‌هار و موسم باخ

وه فکر له‌رز زمسانم ، ولم که !

له وه‌ ترسم بکیشد کار وه ها‌وار

نه‌که‌ی که‌س گوش وه ئه‌فغانم ، ولم که !

ولم که‌ید یا نیه‌که‌ید ره‌حمی وه حالم

ته‌نم کردی وه زندانم ، ولم که !

وه ئه‌رواح شه‌ره‌ف سوگند که داێم

مه‌لول مه‌رگ وجدانم ، ولم که !

شه‌ره‌ف کوشیاد و وجدان جوانه‌ مه‌رگ بی

وه بی وجدانی حه‌یرانم ، ولم که !

وه کام دوشمه‌ن بووه‌م ئێ دوس شکایه‌ت ؟

که دوس بی قاتل گیانم ، ولم که !

ولم که ! ول که‌رت نیم سوب له مه‌حشه‌ر

تو کردی خار دورانم ، ولم که !

تو کردی بی سه‌ر و سامان « شامی »

وه مه‌ولا خوه‌م قه‌شه‌نگ زانم ، ولم که !

زندگینامه شامی کرماشانی( شاهمراد مشتاق وطن دوست)

زندگینامه شامی کرماشانی( شاهمراد مشتاق وطن دوست)

شاهمراد معروف به شامی کرمانشاهی (زاده۱۲۹۶شمسی درگذشت ۲ آذرماه۱۳۶۳شمسی) از شاعران کرمانشاه بود. وی فرزند خدامراد و فانوس بود و در شهر کرمانشاه متولد شد. در سن چهار سالگی در پی بیماری آبله نابینا گردید. شامی کرمانشانی در اوان کودکی پدر و مادر خود را از دست داد و از همان سالها مجبور بود با اتکا به قوت بازوی خود زندگی اش را اداره کند (سلطانی ۱۳۸۲).
شامی نابینا در سالهای نوجوانی با حمایت بزرگان شهر کرمانشاه مانند مرحوم شمس العلما، آقا شمس الدین آل آقا، توانست در مجالس آنها با شاهکارهای خیام و سعدی و حافظ آشنا شود و در کوچه و بازار که خواندن اشعار شاعران محلی رسم بود، ظرایفی در ذهن او می نشست و این تجربه ها طبع سرشار او را به غلیان آورد و شروع به سرودن اشعاری با مضامین غالبا اجتماعی نمود. شامی بی سواد با چشمانی نا بینا در سرودن اشعار کردی کرمانشاهی تا جایی پیش رفت که او را بنیانگزار سبک ساده در اشعار  کردی کرمانشاه می دانند که مبتنی بر منطبق کردن زبان عامیانه با زبان شعری است و شعر او بی آنکه اغلاط عامیانه را درخود مجال ورود بدهد کاملاً به ساختار این سبک وفادار است(سلطانی ۱۳۸۲).
اشعار شامی از نظر قواعد دستور زبان نیز در خور تحسین است و مسائل ظریف صرفی و نحوی در اشعار او به وفور به چشم می خورد. این شاعر با قریحه در دوم آذر ماه ۱۳۶۳ در سن۶۷ سالگی در پی یک بیماری طولانی در کرمانشاه درگذشت. از شامی کرمانشانی یک دیوان و مجموعه اشعار به چاپ رسیده است.
از لحاظ قواعد دستور زبان نیز چنان بخواهیم برای گویش محلی خود مطلبی تهیه نماییم؛اشعار شامی بهترین سند گویا می‌باشد و مسائل ظریف صرفی و نحوی در اشعار او فراوان وجو د دارد که قابل بحث و دقت است که این مختصر را جای آن نیست و همچنین کلیات او یکی از ماخذ امثال وحکم در گویش کردی کرماشانی است.
گر چه در مطلب ذیل قصد قیاس ندارم و حتی تصور آن شاید بعید باشد ؛ زیرا حدیث عرصه سیمرغ و حکایت عرض خویش است، اما وجود یک وجه اشتراک جسمی و ظاهری در بین دو موجود کل و جزء ناخودآگاه تمثیلی منطقی می‌سازد در مطالعه لزومیات ابوالعلا شاعر آزاده عرب که با اشعاری از این شاعر محتوا و معنایی همسان دارد؛ موجب گردید تا اشعار طرفین را در این بررسی قید نمایم و وجود آن وجه تشابه را عامل این توافق معنایی و محتوایی تلقی کنم .زیرا شامی شاید تا زمان مرگ حتی نام ابوالعلا را نشنیده باشد .
همیشه این نکته را به من یاد آور می‌شد که گر چه شامی در لفظ محلی مخفف شاهمراد است؛اما برای تخلص من کلمه‌ای مناسبتر از این نیست هر چند من به مشتاق وطن دوست نیز شهرت دارم اما شامی به معنی منسوب به زمان شام است و می‌گفت: بیان کننده ظلمت و تاریکی مداوم من است و اگر مطلبی در باره من نوشتید این نکته را به دیگران حتماً بگو.
(شامی)در دوم آذر ما ه سال ۱۳۶۳ در سن ۶۷ سالگی به دنبال یک بیماری طولانی در گذشت و در باغ فردوس شهرمان به خاک سپرده شد و در روز شنبه ۶۳/۵/۹ در حسینیه‌ی امام حسن عسگری تعزیه‌اش با حضور بستگان ، رفقای هیئت سینه زنی و اهالی محله و کسبه گذر و بدون حضور شاعران ، شعر دوستان، فضلا، محققین،مقامات کشوری و لشکری شهر و ... برگزار گردید و حتی عده‌ای هنوز او را زنده می‌پندارند در صورتی که زنده است و هرگز نخواهد مرد.