زندگینامه شامی کرماشانی( شاهمراد مشتاق وطن دوست)

زندگینامه شامی کرماشانی( شاهمراد مشتاق وطن دوست)

شاهمراد معروف به شامی کرمانشاهی (زاده۱۲۹۶شمسی درگذشت ۲ آذرماه۱۳۶۳شمسی) از شاعران کرمانشاه بود. وی فرزند خدامراد و فانوس بود و در شهر کرمانشاه متولد شد. در سن چهار سالگی در پی بیماری آبله نابینا گردید. شامی کرمانشانی در اوان کودکی پدر و مادر خود را از دست داد و از همان سالها مجبور بود با اتکا به قوت بازوی خود زندگی اش را اداره کند (سلطانی ۱۳۸۲).
شامی نابینا در سالهای نوجوانی با حمایت بزرگان شهر کرمانشاه مانند مرحوم شمس العلما، آقا شمس الدین آل آقا، توانست در مجالس آنها با شاهکارهای خیام و سعدی و حافظ آشنا شود و در کوچه و بازار که خواندن اشعار شاعران محلی رسم بود، ظرایفی در ذهن او می نشست و این تجربه ها طبع سرشار او را به غلیان آورد و شروع به سرودن اشعاری با مضامین غالبا اجتماعی نمود. شامی بی سواد با چشمانی نا بینا در سرودن اشعار کردی کرمانشاهی تا جایی پیش رفت که او را بنیانگزار سبک ساده در اشعار  کردی کرمانشاه می دانند که مبتنی بر منطبق کردن زبان عامیانه با زبان شعری است و شعر او بی آنکه اغلاط عامیانه را درخود مجال ورود بدهد کاملاً به ساختار این سبک وفادار است(سلطانی ۱۳۸۲).
اشعار شامی از نظر قواعد دستور زبان نیز در خور تحسین است و مسائل ظریف صرفی و نحوی در اشعار او به وفور به چشم می خورد. این شاعر با قریحه در دوم آذر ماه ۱۳۶۳ در سن۶۷ سالگی در پی یک بیماری طولانی در کرمانشاه درگذشت. از شامی کرمانشانی یک دیوان و مجموعه اشعار به چاپ رسیده است.
از لحاظ قواعد دستور زبان نیز چنان بخواهیم برای گویش محلی خود مطلبی تهیه نماییم؛اشعار شامی بهترین سند گویا می‌باشد و مسائل ظریف صرفی و نحوی در اشعار او فراوان وجو د دارد که قابل بحث و دقت است که این مختصر را جای آن نیست و همچنین کلیات او یکی از ماخذ امثال وحکم در گویش کردی کرماشانی است.
گر چه در مطلب ذیل قصد قیاس ندارم و حتی تصور آن شاید بعید باشد ؛ زیرا حدیث عرصه سیمرغ و حکایت عرض خویش است، اما وجود یک وجه اشتراک جسمی و ظاهری در بین دو موجود کل و جزء ناخودآگاه تمثیلی منطقی می‌سازد در مطالعه لزومیات ابوالعلا شاعر آزاده عرب که با اشعاری از این شاعر محتوا و معنایی همسان دارد؛ موجب گردید تا اشعار طرفین را در این بررسی قید نمایم و وجود آن وجه تشابه را عامل این توافق معنایی و محتوایی تلقی کنم .زیرا شامی شاید تا زمان مرگ حتی نام ابوالعلا را نشنیده باشد .
همیشه این نکته را به من یاد آور می‌شد که گر چه شامی در لفظ محلی مخفف شاهمراد است؛اما برای تخلص من کلمه‌ای مناسبتر از این نیست هر چند من به مشتاق وطن دوست نیز شهرت دارم اما شامی به معنی منسوب به زمان شام است و می‌گفت: بیان کننده ظلمت و تاریکی مداوم من است و اگر مطلبی در باره من نوشتید این نکته را به دیگران حتماً بگو.
(شامی)در دوم آذر ما ه سال ۱۳۶۳ در سن ۶۷ سالگی به دنبال یک بیماری طولانی در گذشت و در باغ فردوس شهرمان به خاک سپرده شد و در روز شنبه ۶۳/۵/۹ در حسینیه‌ی امام حسن عسگری تعزیه‌اش با حضور بستگان ، رفقای هیئت سینه زنی و اهالی محله و کسبه گذر و بدون حضور شاعران ، شعر دوستان، فضلا، محققین،مقامات کشوری و لشکری شهر و ... برگزار گردید و حتی عده‌ای هنوز او را زنده می‌پندارند در صورتی که زنده است و هرگز نخواهد مرد.

خه یال عبدوالله په شیو

له خه یالم دا 

دنیایکم ئه وی:

ماسیه کان تیدا

به بی "ئاو"

به بی "هه وا"

هه ر به هیوا بژین...

عبدالله په شیو

عبدالله په شیو از صداهای ماندگار و اصیل  شعر امروز عراق، سال 1946 در اربیل عراق به دنیا آمد. اولین مجموعه شعر خود را با نام « اشک و زخم» در سال 1967 به چاپ رساند و تا کنون ده مجموعه شعر از او منتشر شده است. «په شیو» جزو شاعران مطرح  نسل دوم کردستان عراق و از هم نسلان «شیرکو بیکه س» و «لطیف هلمت»  است. در سال 1973 به دلایل سیاسی از کشور خود خارج و هم اکنون در کشور فنلاند به سر می برد. او در سال 1983 دکترای زبان و ادبیات کردی را از قسمت خاور شناسی دانشگاه مسکو دریافت کرد و هم اکنون به تدریس این زبان می پردازد.

شعر او سرشار از تصویرهای بدیع و آکنده از شاخصه هایی چون زندگی، عشق، وطن، غربت، آزادی، مبارزه، عدالت خواهی و درخشش آهنگ های فراموش شده ی طبیعت پاک انسانی ست. زبان شعر او چون دیگر شاعران هم روزگارش پر طنین و کوبنده است و او با استفاده از این شکل زبان هر آنچه زشت، ظالمانه و غیر انسانی ست  می کوبد. عبدالله په شیو در شعرهایش رنج و محرومیت ملتش را به تصویر می کشد، چرا که شعری ست لبریز از تعهد به مردمش. خصوصیت عمده ی آثار او در این است که برخلاف شعر شیرکو بیکه س که عموماً روشنفکرانه و استعاری ست، شعر او هم قشر تحصیل کرده و شعر خوان و هم مردم عادی را به یک میزان جذب می کند، چرا که پژواک غمگنانه ی مصیبت های فراموش نشده ی  آنهاست

غروب اتشین وزیبای سنندج

دیوار مهربانی در سنندج (دیواری از جنس مهربانی)

دیواری از جنس مهربانی

دیوار مهربانی در سنندج

سی و یکمین زبان زنده (کردی)

1- انگلیسی
2- فرانسه......

31 - کـُــردی

40- فارسی

منبع : مجله بین المللی  le français dans le monde no 355 janvier 2008

نوشته ی:پروفسورلوئی ژان کالوه- نظریه پرداز معروف زبانشناسی - دانشگاه پاریس
 ادامه +لیست کامل رتبه ها در ادامه مطلب