شهرستان سنندج

شهرستان سنندج

تاریخچه شهرستان سنندج

به استناد گفته مورخین، قلعه سنه دژ (سنندج ) را سلیمان خان اردلان والی کردستان در زمان شاه صفی ـ 1052 هـ .ق )‌آباد ساخت و کلمه غم ها را که به حساب ابجد 1046 می شود ماده تاریخ آن قرار داد. هیچیک از جغرافی نویسان اسلامی این شهر را به این اسم در آثار خود ذکر نکرده اند در برخی از کتب می خوانیم سنه دژ در سالهای 488 قبل از میلاد مسیح موجودیت و رسمیت داشته است و در آن سالها آرتوباران پسر داریوش هخامنشی استاندار آذر بایجان، طغیان کرده و چون شکست خورد به سنه دژ در کردستان گریخت و در قلعه آن مکان رفته و تحصن کرد سین دژ در زبان پهلوی هخامنشی یکی از اسامی آفتاب بود آریان مورخ معروف راجع به سین دژ می گوید قلعه ای بود واقع در یک دشت محاط از کوه و ایرانیان عقیده داشتند که آن قلعه را (دا-آه-وه) ساخته استدا آه وه کلمه ای است که در زبان فارسی امروزی به دیو تبدیل شده است و این بدان معنی بود که معتقد بودن دیواره های قلعه چنان محکمند که انگار آنرا بشر نساخته است البته آریان به این روایت خرافی اعتقاد نداشته و اعلام کرده است که سین دژ بدست ((اشتو ویگو)) پادشاه معروف قوم ماد ساخته شده است که در ساخت آن از اسیران آشوری استفاده کرده است سینه دژ را سینه کوه و سانان دژ یعنی قله امیران و قلعه عقاب نیز معنی کرده اند بیشتر مورخان نام سنندج را سینه دژ می دانند که نشان از حصاری محکم بر قلعه ایکه در محل سنه دارد همچنین احتمال دارد که سنندج از ترکیبسنان دچ بوجود آمده باشد که به معنای دژ سخت چون سنان یا سندان آهنگری است و یا به تعبیر دیگر،سانا دژ یعنی دژ سلاطین دلایل تاریخی روشن می سازد که هر زمان حکومت مرکزی تضعیف شده است با شجاعت و دلاوری بیش از حدی به حفظ حدود و ثغور خود پرداخته و هیچگاه ننگ اسارت را نپذیرفته اند در گذشته بجای شهر فعلی شهری بنام ((سیر)) وجود داشت که این کلمه در فارسی به معنای ((سی سر)) استمجاور سی سر،محلی بود به نام صد خانیه(صد خانه) که احتمالاً به مرور زمان این نام به سنه تغییر یافته است سنندج مدت چهار قرن تحت حکومت موروثی خاندان اردلان بود که نسبت خود را به ساسانیان می رساندند کریم خان زند در سال 1146هـ ق سنندج را ویران کرد و پس از یک دوره هرج و مرج،خسرو خان اردلان در سنندج مستقر شد آقا محمد خان نیز به پاس خدمات وی سنقر را نیز ضمیمه قلمرو او کرداز سال 1214تا 1240 هـ ق امان الله خان پسر خسرو خان در سنندج حکومت کرد که در این مدت اصلاحات زیادی برای آبادانی و عمران شهر سنندج بعمل آمددر حکومت رضا قلی خان اردلان بین اعضای این خانواده اختلافاتی بوجود آمد و پس از یک سلسله کشمکشها،سرانجام امان الله خان برادر رضا قلی خان به حکومت رسید و در حقیقت این شخص آخرین والی موروثی سنندج بود که از سال 1265 تا 1284 هـ ق حکومت کرد درسال 1284 هجری قمری دولت مرکزی،حاج میرزا معتمد الدوله عموی ناصر الدین شاه را به حکومت کردستان منصوب کرد که تا سال 1291 هـ ق در آنجا حکمرانی کرد در حال حاضر سنندج مرکز استان است و یکی از شهرهای زیبای استان کردستان و غرب کشور محسوب می شود.

سنندج‌ مرکز این‌ شهرستان‌ و استان‌ کردستان‌ است‌ که‌ در فاصله‌ 520 کیلومتری‌ جنوبی‌ غربی‌ تهران‌ در مسیر آسفالته‌ میاندوآب‌ ـ کرمانشاه‌ و زنجان‌ ـ کرمانشاه‌ قرار دارد. به‌ دلیل‌ کوهستانی‌ بودن‌ منطقه‌ کردستان‌، شهر سنندج‌ که‌ دارای‌ دشت‌، قشلاق‌ و رودخانه‌ است‌، همشه‌ عامل‌ جذب‌ عشایر کوچ‌روی‌ کرد بوده‌ است‌.