شاره کم سنه  sanandaj blog

شاره کم سنه sanandaj blog

nasina kurd u kurdistan
شاره کم سنه  sanandaj blog

شاره کم سنه sanandaj blog

nasina kurd u kurdistan

قانع و شوان

 قانع و شوان

ڕۆژێ ڕێم کەوتە سەر بەندی شاخێ
کێوێکی دارسان بەرزە دەماخێ
کاتیش چ کاتە؟ کاتی بەهارە
کوردستان هەمووی چەشنی گوڵزارە
کاتی ئازادی دیلی زستانە
سەیر و تەماشای دیدە مەستانە
نزار پڕ لە گوڵ، گوڵی فراوان
سەوز و سوور و شین وەک دڵی لاوان
کەرەس لەسەر چووز، مەنێ بە خەروار
هەڵەکۆک زۆر کۆک، کاشمە لە ناو غار
ڕێواس سپی و ساف، وێنەی شووشەی زیو
شەماڵ لێی ئەدا، ئەم دیو بۆ ئەو دیو
پیچک بە یەک چڵ، وەک من تەنیا و تاک
ئەو لە سای سێبەر من ئامێتەی خاک
خوژە گەڵا لوول، قومام کڵاو لار
تریشکە و تەڕلە، هەزاران هەزار
وەنەوشە لە چەم، لە پای بەفراوان
هەڵاڵە برمە، فرمێسک لە چاوان
کە زانیم دنیا تەواو گوڵ گەشتە
چەپکەی نزاران چەشنی بەهەشتە
***
پاڵم دا بە پاڵ دارمازوو دارێ
ڕوانیم کە تک تک عەتری ئەبارێ
نواڕیم لە لاما هەندێ حەیوانە
پڕمەی مێگەل و تەقەی گۆچانە
دیم نەوجوانێک کەپەنک لە بەر
گاڵۆک لە مەچەک، کڵاو لە لای سەر
شمشاڵێکی زەرد لە تۆی پشتێنی
مەر چاک تێفکری، ئەرنا نایبینی
مەرحەبا خاڵۆ، چۆنی کاکە گیان؟
لەویا کەوتە بەین، قانع و شوان
مامە بە خێر بێی، خەڵک کام خێڵی
چیت لە ون بووە، بەم جۆرە وێڵی؟
وتم بابە گیان دڵم ون بووە!
ئەی تۆ نازانی کە بۆ کوێ چووە؟
پێکەنی وتی: مامە دڵ گشتمان
ئەسووڕێتەوە بۆ دەوای نیشتمان
تۆزێ ڕاوەستە، بانگی بکەم بۆت
بیخەمەوە ناو سینەی تەنگی خۆت
نەوی لە شمشاڵ لە هەوای هەی دڵ
هەی دڵ! هەی نامەرد، هەی نازک وەک گوڵ!
کە پەنجەی جووڵان، هەر یەک هەوایێ
هەر یەکە دەنگێ، هەر یەک نەوایێ
گوێم گرت کەوتە سەر بەزم و شۆری نەی
چۆپی، چەمەری مقامی «وەی وەی»
گا «مینا مینا»، تاوێ «تەل و بەل»
گا «لەیلی لەیلی» هەوای لای مێگەل
تاوێ «خرنگەکە»، تاوێ «ئای نەخشان»
گا «چاوە ڕەشێ»، بەزمی «شانەوشان»
تاوێ «سێ پێیی»، گا هەوای «لای ڕان»
گا «هەی سوار هەی سوار» بەزمی ڕووی مەیدان
گا «سەوزە سەوزە»، تاو تاوێ «حەیران»
گا «بووک و خەسوو»، بەزمی «ژن هێنان»
***
خاوی کردەوە کرژی دەمارم
کەوتەوە بیرم، یاری دڵدارم
کز کز بۆی گریام، تا تەواوی کرد
زانی پەشێوم، شمشاڵی لابرد

محمد کابلی (به کردی: موحەممەد کابولی) متخلص به قانع و مشهور به ماموستا قانع

محمد کابلی (به کردیموحەممەد کابولی) متخلص به قانع و مشهور به ماموستا قانع

شیخ محمد فرزند عبدالقادر که لوس فرزند شیخ سعید فرزند شیخ محمد دولاش از سادات کهنه پوشی شاخه ای از ان به نام کابلی است که در سال ۱۳۱۸ ه ق در ابادی ریشین از دهات شهرزورمتولد و ۴۰ روزه بود که پدرش را از دست داد .وی در چهار سالگی مادرش را نیز از دست داد انگاه مرحوم سید حسین چوری او را تحت سرپرستی  خود قرار داد و به تربیت او همت گماشته و به مکتبش فرستاده است.

قانع در ۱۲ سالگی دنبال تحصیل را گرفته و بعد از مدتی گشت و گذار در شهرهای سردشت(بیتوش) .سلیمانیه. سنندج.سقز.کوی.کرکوک. و بعد به سلیمانیه برگشت و چندی نزد علامه ابن القره داغی تلمذ کرده است اما به علت گرفتاریهای خانوادگی ترک تحصیل نموده و مدتی به شغل امامت و مکتب داری و متناوبا در دهاتی چند مشغول شده است.

قانع در همان ایامی که در سنندج درس می خوانده بر اثر ذوق و استعداد فطری به گفتن شعر پرداخته است پدر و اجداد قانع هم اغلب شاعر بوده اند مادرش نیز دارای ذوق شاعری بوده و همچنین سه فرزندش به نامهای(خنجر).(کتک).(وریا) داشته است. 

قانع به فارسی و کردی شعر  می گفته و بیشتر اشعارش در شکایت از اوضاع روزگار و انتقاد از وضع نابسامان محیط زندگی خود او است . چه او با داشتن معلومات کافی و ذوق ادبی و قدرت اندیشه و بیان خوب جز بدبختی و در بدری  بهره ای از زندگی نداشته است و همیشه با دیو رنج و حرمان در نبرد بوده و همین امر او را نسبت به جهان و جهانیان بدبین ساخته است  با این حال  وی عزت نفس داشته و همیشه سعی  کرده است  از دسترنج خود لقمه نانی فراهم  کند به همین دلیل در طول حیات به مشاغلی چون نویسندگی مکتب داری باغبانی کشاورزی و خرده فروشی(بزازی)اسیابانی هیزم فروشی و هیزم شکنی  و حتی کارگری دست یازیده است.


آثارقانع

۱.گولا له ی مریوان

۲.باخچه کردستان

۳.چوار باخی پینجوین

۴.شاخی هورامان

۵.دشتی گه ر میان

که همگی کردی سورانی می باشند. و از اشعار فارسی وی هنوز چاپ نشده است


قانع به سال ۱۳۸۵ ه ق در ابادی (له نگه دی) از دهات پنجوین عراق سر بر بالین خاک نهاد .قانع در حدود سال ۱۳۴۲ با پسرش (وریا) در زندان قصر تهران و هر کدام در یک سلول جداگانه محبوس بوده اند و شعری را برای فرزندش سرورده است

ئاخرین مالی ژیانم کونجی به ندیخانه یه

ئم که له بجه مهر هه می زامی دلی دیوانه یه

زور ده میکه چاوروانی زرزری زه نجیر ئه کم

سه یری ئه م زنجیره که ن وه ک زیوه ری شا ها نه یه

بوکی ئازادیم ئه وی  و خوینم خه نه س بو ده ست و پی

حه لقه حه لقه ی پیوه نم وه ک  پلپله و له ر زانه یه

گه رچی روژ من وائه زانی من به دیلی لال ئه بم

باش بزانی کونجی زیندانم قوتابی خانه یه

بیری ئازادیم له زیندا فراونتر ئه بی

قور به سه ر ئه و دوژ منه ی هیوای به به ند یخانه یه


قانع در حالیکه مریض بود و از پسرش که در زندان بود هیچ خبری نداشت ابیات زیر را سروده است.

که دو لبه ر باده نوشی کا ئه بی من خزمه تی میو که م

به شه و ئا و دیری باخات و بروژ ده فعی چلو چیو که م 

ئه و نده یاس و بیزارم له چه رخ و ئه هلی ئه م چه ر خه

ئه بی ته قلیدی مه جنون و خی یالی ژینی سه ر کیو که م

چ روژ یکه خوا ئه مرو که هاواری بر ینداریم

نه و یرم بانگی بو هه له ه م بو بو له بوله  ژیر لیو که م

مو قه دده ر بالی توند به ستم ده ری کردم له ناویاران

مه گه ر ئه مجا به نا چاری ره فیقی جنتی و دیو که م

که باخی ئا ره زوم ئه مرو نه بی زاهید له مه حشه ر دا

ئیتر بوچ ئاوه زوی باخی هه نارو قه یسی و سیو که م

خه یالم و ا بو گوچانی نه صیحه ت هه لگرم بوران

وه کو مو سا له ده شتی ئه قده سا شوانانه هه ر عیو که وم

شعیبی که نه دی شه رتی شوانیم به جی بینی

ئیتر بوچ خز مه تی رانی به بی سود و به بی خیو که م

چ خوشه (قانع) ئه مرو له ده شتی وه حده تا وه ک تو

به هیوای چه ژنی سه ر به ستی له خوینی جه رگ پارشیو که م