شاعێری بەناوبانگ و ناسراوی #کورد
"#کەژاڵ_ئیبراهیم خدر" کۆچی دوایی کرد
ئەمە قەدەری ژیانە
هەر ڕۆژێک بێ،
بەدەم گرفتی رۆژگارەوە
قژی من و
دەنگ و ڕەنگم کۆتایی دێ
کەژاڵ ئیبراهیم
ﺍﺯ " ﻣﺤﻤﻮﺩ ﺩﺭﻭﯾﺶ " ﺷﺎﻋﺮ ﺑﺰﺭﮒ جهان عرب ﺳﻮﺍﻝ ﺷﺪ :
ﭼﺮﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﮐُﺮﺩﻫﺎ ﺷﻌﺮ ﻧﻮﺷﺘﯽ؟
ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ : ﺑﻪ 2 ﺩﻟﯿﻞ, ﺍﻭﻝ ﺍﯾﻦ ﮐﻪ ﮐﺮﺩﻫﺎ ﺑﺮ ﻋﻠﯿﻪ
ﺩﺷﻤﻨﺎﻧﺸﺎﻥ ﮐﯿﻨﻪ ﺍﯼ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ, ﺁﻧﻬﺎ ﮐﺎﻣﻼ ﻭﺍﻗﻒ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺍﮐﺜﺮ ﺍﻋﺮﺍﺏ
ﺩﺷﻤﻨﺸﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ, ﺍﻣﺎ ﺑﺎﺯ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻥ ﻋﺮﺑﻤﺎﻥ !!!
ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﻣﺘﻌﺠﺒﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ, ﺍﺳﺘﻮﺍﺭﺗﺮﯾﻦ
ﻭ ﺑﺎ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﻋﺮﺏ , ﺑﺎ ﯾﮏ ﺳﯿﻠﯽ ﺍﺯ ﻋﺮﺏ ﺑﻮﺩﻥ ﺧﻮﺩ ﺣﺎﺷﺎ
ﻣﯽ ﮐﻨﺪ, ﺍﻣﺎ ﻣﻠﺖ ﮐﺮﺩ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺷﺎﺥ ﻭ ﺑﺮﮒ
ﺩﺭﺧﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﯼ ﺭﻫﺎﯾﯽ ﺍﺯ ﯾﻮﻍ ﺍﺳﺘﺜﻤﺎﺭ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ, ﺍﻣﺎ
ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎ ﻫﺮ ﻋﻘﯿﺪﻩ ﻭ ﻣﺮﺍﻡ ﻭ ﻧﮕﺮﺵ ﺳﯿﺎﺳﯽ, ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ
ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ : ﻣﺎ ﮐُﺮﺩ ﻫﺴﺘﯿﻢ ﻭ ﮐُﺮﺩ ﺧﻮﺍﻫﯿﻢ ﻣﺎﻧﺪ !!!..
زەڕەی بۆی زوڵفت کەفتەن نە بەرزان
بۆی گوڵان کەردەن جە بەرزان ھەرزان
ئیتر چ حاجەت وێت مەدەی عەزاو
قەبووڵ کەری جەور مەگێری گوڵاو؟
✍ #مەولەوی
پێنوس= خودکار
تێنووس = دهفتهر
وانه = درس
فێرگه = مدرسه
پۆل = کلاس
نەتەوە، گەل=ملت
رەگەز=نژاد، جنس
نیشتمان=وطن
ئاڵا=پرچم
بەرپرس=مسئول
سەرۆک=رئیس
جێگر=معاون
فەرمانبەر=کارمند
وڵات = کشور
پارێزگا = استان
شار = شهر
شارۆچکه = شهرک
گوند = روستا
دەق=متن
دێڕ=خط
رستە=جمله
وشه=واژه
پیت=حرف
هەور = ابر
هەڵم = بخار
سایەقە = آسمان صاف
تەم، مژ = مە
شوێ = نم
شوێ٠ شێ= نم
سایەقە٠ ساماڵ = آسمان صاف و بی ابر
نه خۆش خانە= بیمارستان
فریاکاری=اورژانس
دەوا=دارو
حەب=قرص
بکوژ=قاتل
کووژراو=مقتول
جەردە=راهزن
دەسبڕ،گوێبڕ=کلاه بردار
جرده=چه ته
نووسەر=نویسندە
خوێنەر=خوانندە
وێژەر=گویندە
گوێگر=شنوندە
وێژەر=بێژەر
گوێگر=بیسەر
بەرچایی=صبحانە
قاوەتون=چاشتگاه
نیوەرۆژە=نهار
شێو=شام
صبحانه:به ر قلیان،بەرچایی،ناشتا، نانی بەیانی،تاشت، تێشت،تاشتی،ژێرقلیان،بەرقلیان، بەردڵ
قاوەتوون: قاوەتی،قاوڵتی،زیرقەلوو، چاشتا ، قاوەڵتوون،
ناهار=نەهار،فراوین،فراوێن،ڤراڤین،نیمەڕۆژە،نیوەڕۆژە،چاش،نانی نیوەڕۆ،نیمەڕۆ،نیوەڕۆ
شام=شێو،شوم،شووم بەرشێو،بەرشێڤ،شێڤ،شووڤ،وێرەگانە،چاشنەشەو
فێرگەی زمانی کوردی
ئاماژه=اشاره
ژماره=شماره
ئهستێره=ستاره
ئهسرین=اشک
ئهوین=عشق
ئێستا=اکنون
ئێش=درد
ئێواره=عصر
باسک=بازو
بایخ=ارزش
بڕژانگ=مژه
بهرپرس=مسئول
بهرز=بلند
بهردهوام=پابرجا،ادامه دار
بهسهرهات=سرنوشت،خاطرات
بهڵێن=قول
بنچینه=زیربنا،ریشە بنەماڵه=خانواده
بیر=فکر،هوش
پڕشهنگ=پرتو آفتاب
پیاو=مرد
پهرتووک=کتاب
پهژاره=غم
پهخشان=پراکنده،شعر
پهشۆکاو=آشفته
چیرۆک=داستان
تایبهت=مخصوص
ترووسکه=درخشش
تکا=خواهش،تمنا
تیشک=اشعه
خۆڵ=خاک
خۆماڵی=خودی
چارهنووس=سرنوشت
چاودێری=نگهداری کردن
چیا=کوه
چهپهڵ=پست،کثیف
چۆلهکه=گنجشک
حهز=آرزو
دیمهن=منظره
ڕابردوو=گذشته
ڕوخسار=صورت
ڕوون=آشکار،روشن
ڕووناک=روشن
ڕێ=راه
ڕێباز=هدف،آرمان
بریندار=زخمی
زانست=علم
زۆرتر=بیشتر
ژان=درد
ژیان=زندگی
ژهم=وعده غذا
سات=لحظه،دم
سپڵه=پست
سۆما=نور چشم
سهرچاوە=سرچشمه
شانۆ=تئاتر
شوێن=جا
شهپۆل=موج
شهڕ=جنگ
فرمێسک=اشک
فێرگه=آموزشگاه
فیز=تکبر
کات=زمان،وقت
کورت=کوتاه
لێکۆڵهر=محقق
کۆمار=جمهوری
کۆن=کهنە،قدیمی
گرینگ=مهم
گشت=همه
گشتی =عمومی
گهل=ملت
گهوره=بزرگ
لاسایی=تقلید
لایهن=جانب ،طرف
لووتکه=قله ی کوه